Perfect Eleven, Goalstorm, Winning Eleven ก่อนจะมาเป็น Pro Evolution Soccer อย่างที่เรารู้จักกันทุกวันนี้
Royal Online 1. International Superstar Soccer
Platform : ซูเปอร์ แฟมิคอม
ปีที่ออกจำหน่าย : 1995
International Superstar Soccer
คงไม่เกินเลยไปนักหากจะบอกว่า นี่คือจุดเริ่มต้นของอาณาจักรเกมฟุตบอลโคนามิอย่างแท้จริง เกมที่คนไทยส่วนใหญ่รู้จักกันในชื่อ Perfect Eleven เกมนี้สานต่อมาจากเกม Konami Hyper Soccer บนเครื่องแฟมิคอมซึ่งไม่ค่อยประสบความสำเร็จอะไรมากมายนัก แต่บนเครื่องซูเปอร์ แฟมิคอมกลับตรงกันข้าม International Superstar Soccer ตีเกมฟุตบอลอื่นๆ ในรุ่นเดียวกันขาดกระจุย ส่งผลให้โคนามิเป็นหนึ่งในบริษัทผูกขาดเกมฟุตบอลตราบจนปัจจุบัน
ทีเด็ดถึงตายที่ทำให้ Perfect Eleven เหนือกว่าเกมอื่นๆ ในรุ่นเดียวกันอย่างเห็นได้ชัด คือ ภาพกราฟิกที่ค่อนข้างสมจริง ต่างจากเกมอื่นๆ ก่อนหน้านี้ที่นักเตะเป็นพวกหัวโตตัวเล็ก มีเสียงพากษ์แบบนาทีต่อนาทีเป็นเกมแรก รวมถึงการควบคุมที่ค่อนข้างง่าย มีเทคนิคหลากหลาย ทั้งสับขาหลอก ดีดบอลข้ามหัว ตีลังกาเตะ ฯลฯ
ช็อตแห่งความทรงจำ
– ถ้าเซียนเจอหมูมากๆ จะลากโกลขึ้่นมายิงให้อายกันเล่นๆ เลี้ยงบอลหลบโกลแล้วส่งกลับหลัง เดาะบอลหยามบนเส้น เตะมุมเข้าประตู ฯลฯ
– Magnus คือ มาร์ติน ดาห์ลิน, Fuerte คือ เคลาดิโอ คานิกเกีย, Capitale คือ กาเบรียล บาติสตูต้า, Galfano คือ โรแบร์โต้ บาจโจ้, Carboni คือ ราวาเนลลี ทั้งหมดนี้คือชื่อปลอมๆ ที่โคนามิตั้งขึ้นมาเองเพราะในตอนนั้นยังไม่ได้ลิขสิทธิ์มา แต่พวกขาประจำเขาก็รู้กันทั้งนั้นแหละว่า ตัวนักเตะส่วนใหญ่ยึิดเอาจากฟุตบอลโลก 94 รู้กันได้ยังไงน่ะเหรอ ก็ขนาดภาคภาษาญี่ปุ่น (ในชื่อ Jikkyou World Soccer : Perfect Eleven) พวกพี่แกยังเปลี่ยนตัวปรับแผนกันได้หน้าตาเฉย
– ใน International Superstar Soccer Deluxe เราสามารถเปลี่ยนกรรมการให้กลายเป็นหมาได้โดยการกด Konami Code (↑ ↑ ↓ ↓ ← → ← → B A) ที่จอยสอง ตัดสินดีไม่แพ้คน
2. Goal Storm 97
Platform : เพลย์สเตชั่น
ปีที่ออกจำหน่าย : 1997
Goal Storm 97
เกมชื่อนี้มีอยู่ 2 ภาคด้วยกัน บางคนก็เรียก Goal Storm ภาคแรก (ซึ่งออกวางจำหน่ายในปี 1996) ว่า Winning Eleven 1 ใช่แล้ว นีั่แหละจุดเปลี่ยนก่อนที่เราจะมาเรียกเกมฟุตบอลจากโคนามิกันจริงๆ จังๆ ว่า Winning Eleven ดูท่าทางเหมือนยุคเริ่มต้นเพลย์สเตชั่นใหม่ๆ โคนามิจะลังเลว่าควรทำเกมฟุตบอลของพวกเขาเป็นทีมในเจลีกดี หรือเป็นรวมทีมชาติใหญ่ๆ ทั่วโลกดี และด้วยความสำเร็จของ Goal Storm 97 ก็ทำให้โคนามิตัดสินใจโกอินเตอร์ทำเกมฟุตบอลโดยใช้ทีมในระดับเวิลด์ไวด์ให้พวกเราได้เล่นกันจนฉ่ำใจ
Goal Storm 97 ยังคงความสนุกแบบ Perfect Eleven เอาไว้ครบครัน ทั้งจังหวะเกมที่รวดเร็วปานสายฟ้าแลบ วิธีการเล่นที่ไม่ต้องเน้นอะไรมากนอกจากบุกทำประตูไม่ยั้ง เหมือนเวลาเราเล่นบอลสนามเล็กกับเพื่อนๆ ในโรงเรียน ซึ่งก็อย่างที่รู้กันว่า มันจะมีเพื่อนเราสักคนหรือสองคนที่วิ่งไว ทักษะดี ลีลาเยี่ยม วิ่งได้ไม่รู้จัดเหน็ดเหนื่อยเหมือนเบอร์ 9 ของบราซิลคนนั้น เราสามารถแพ้ชนะกันด้วยสกอร์ 6-5, 9-3 หรืออะไรทำนองนั้นได้อย่างไม่ยากเย็น นั่นล่ะ เหตุผลหลักๆ ที่เรารัก Goal Storm 97
ช็อตแห่งความทรงจำ
– แผนการเล่นแบบเน้นปีกวิ่งไว+กองหน้าตรงกลางตัวสูง สไตล์อังกฤษแท้ๆ แต่ทรงประสิทธิภาพสูงสุด จุดกำเนิดแผนการเล่นแบบกองหน้าสามตัวที่คงอยู่คู่วินนิ่งมานานกว่า 10 ปี จนบางทีเราก็สงสัยว่าถ้าเอายูเซน โบลต์ มาเล่นปีก แล้วเอาพวกยักษ์ในเอ็นบีเอสักคนมาเล่นหน้า แบบนั้นจะเก่งกว่านี้รึเปล่า
– ใครเล่นแต่บราซิลกับไนจีเรียไม่ยอมเปลี่ยนทีมขอให้เลิกคบมัน คนพวกนี้แพ้ไม่เป็น เอาชนะได้ไม่เลือกวิธีการ
3. Winning Eleven 3 Final Ver. / Winning Eleven 4
แพลตฟอร์ม : เพลย์สเตชั่น
ปีที่ออกจำหน่าย : 1999
Winning Eleven 3
ดาเนียล อาโมคาชี, กาเบรียล บาติสตูต้า, โรนัลโด้, โรแบร์โต้ คาร์ลอส, เอ็ดการ์ ดาวิดส์, โอลิเวอร์ เบียร์โฮฟ แต่ละคนแค่พูดชื่อขึ้นมาก็นึกหน้ากันออกเลยใช่ไหมว่าเด่นอะไรกันบ้าง (สำหรับคนที่แก่พอจะทันเล่นอยู่บ้าง) สองภาคนี้เป็นภาคที่คนเล่นทั่วฟ้าเมืองไทยมีประสบการณ์ร่วมกันเยอะที่สุด เพราะยังไม่มีคนทำตัว edited ตัวแปลง ตัวเวอร์ๆ หลายๆ เวอร์ชัน ออกมาขายเป็นแผ่นแยกต่างหากเหมือนในเพลย์สเตชั่น 2
Winning Eleven 3 Final Ver. ยังคงเน้นทีมชาติเป็นหลักโดยใช้ผู้เล่นและค่าคะแนนความสามารถจากฟุตบอลโลก 98 เป็นเกณฑ์ พอมาถึง Winning Eleven 4 เราก็ได้สนุกเพิ่มขึ้นไปอีกขั้นด้วยการที่เกมเพิ่มทีมสโมสรและระบบ Master League เข้าไป นี่แหละคือจังหวะที่เปิดให้เราสร้างทีมในฝันได้ตามงบประมาณที่เรามี และที่สำคัญคือได้บังคับเองจริงๆ ตามใจชอบ ไม่ใช่แค่อ่านตัวหนังสือวิ่งไปวิ่งมาเหมือนใน CM หรือ FM
ช็อตแห่งความทรงจำ
– ผังการควบคุมของวินนิ่งภาคนี้ออกแบบมาลงตัวที่สุด ฝังในความทรงจำระดับ muscle memory ของผู้เล่น ทุกวันนี้เรายังเห็นคนบ่นใช้แกนอนาล็อกบังคับผู้เล่นไม่ถนัด เพราะชินการใช้จอยแพดแบบภาคนี้มานาน กระทั่งคู่แข่งอย่าง FIFA ในยุคหลังก็ต้องมี option การปรับผังปุ่มเป็น ‘Alternate’ หรือรู้ ๆ กันว่า ‘แบบวินนิ่ง’
– ห้ามวัน-ทู ห้ามซ้ำ ห้ามสูตรสารพัดสารเพ ห้ามทีมและนักเตะที่คุณก็รู้ว่าใครทั้งหลาย แพ้ออก ลูกเดียวออก โดนใบแดงออก เสมอออกคู่ (กติกาสี่ข้อหลังสำหรับแก๊งที่เล่นวินนิ่งกันเป็นสิบแต่มีเครื่องให้เล่นเครื่องเดียว) นี่เป็นเกมวินนิ่งช่วงที่มีกติกายิบย่อยระดับท้องถิ่นมากที่สุด หลายๆ กติกาที่อาจทำให้คนเล่นแต่ฟุตบอลในสนามต้องงงว่าไอ้ที่พูดๆ มา มันเอามาจากตำราไหนกัน
– ลูกวัน-ทู เกิดขึ้นครั้งแรกในโลกวินนิ่งที่ Winning Eleven 3 Final Ver. แต่โคนามิต้องเอามันกลับไปปรับแต่งใหม่อย่างรวดเร็ว เพราะในภาคนี้ อัตราความสำเร็จในการทำวัน-ทู เป็น 100% หลุดแน่นอน โกงสิ้นดี
– ยุคนั้นการทำแผ่น Edit ขายยังไม่เป็นที่แพร่หลาย จึงเป็นุระของผู้เล่นเองที่ต้องไปซื้อหนังสือคู่มือ มากางผังรายชื่อนักเตะจริง ๆ แล้วแก้จากชื่อปลอม ๆ ที่โคนามิใส่มาเพราะไม่มีลิขสิทธิ์(ปลอมแล้วยังเป็นภาษาญี่ปุ่นอีกนะ ปวดหัวสองตลบ) ไปเป็นชื่อจริง เซฟลงเมโมรี่การ์ด เพื่ออรรถรสในการเล่นที่สมบูรณ์
– แต่เมโมรีการ์ดของเพลย์ฯ 1 มีแค่ 15 บล็อค บางทีความพยายามห้าหกชั่วโมง ก็มลายสิ้น เพราะมีคนกดลบ เอาที่ไปเซฟเกมอื่น
– โดดเรียนไปเล่นวินนิ่งก็ภาคนี้แหละ ก่อนที่จะกลายเป็นโดดเรียนไปเล่นเคาเตอร์แทนในเวลาต่อมา
– โรแบร์โต้ คาร์ลอส คือแบ็คซ้ายระดับโลก ปีกซ้ายระดับโลก กองหน้าระดับโลก
-จานลุยจิ บุฟฟอนอาจจะเป็นโกลมือหนึ่งของโลกในขณะนั้น แต่ขอโทษที ในโลกแห่งวินนิ่ง พี่่แกโดนยิงจากครึ่งสนามข้ามหัวเข้าเป็นเรื่องปกติ เพราะมีค่าพลัง Attack มากเกินไป ทำให้ชอบออกมายืนห่างเส้นประตู
– ในวินนิ่ง 3 ผู้บรรยายภาษาญี่ปุ่นจะเรียกอลัน เชียเรอร์ ว่า ‘ชีราร่า’ ก่อนจะเปลี่ยนให้ดีขึ้นเป็น ‘ชีอาร่า’ ในภาค 4
4. Winning Eleven 5 – 10
แพลตฟอร์ม : เพลย์สเตชั่น 2, พีซี
ปีที่ออกจำหน่าย : ตั้งแต่ปี 2001 เป็นต้นมา
Winning Eleven 10
หากจะพูดว่านี่คือจุดสูงสุดของวินนิ่งในประเทศไทยก็คงไม่ผิดนัก เพราะจนถึงทุกวันนี้ ตามร้านเกมส์ ตู้เกมส์หยอดเหรียญตามห้าง หรือแม้แต่เครื่องเล่นส่วนตัวตามบ้าน เราก็ยังเล่นวินนิ่งยุคนี้กันอยู่ (คือบางคนยังเก็บเพลย์สเตชั่น 2 เอาไว้เพื่อเล่นวินนิ่งอย่างเดียว และมีเพลย์สเตชั่น 2 หลายเครื่องในประเทศไทย ที่ไม่เคยใช้เล่นเกมอื่นนอกจากวินนิ่ง จนหมดอายุขัย) ที่บอกว่าเป็นจุดสูงสุดของวินนิ่งเพราะเป็นช่วงที่เกมฟุตบอลของโคนามิเกมนี้รักษาสมดุลระหว่างความสนุกสนานและความสมจริงไว้ได้อย่างยอดเยี่ยม ก่อนที่จะเริ่มสมจริงเกินไปจนใครหลายคนบ่นว่าไม่สนุกในยุคต่อมา
เมื่อเครื่องเล่นเกมอัพเกรดขึ้น แน่นอนว่าภาพกราฟิกย่อมต้องพัฒนาขึ้นเป็นธรรมดา แต่จุดที่พัฒนากว่าเดิมจริงๆ จังๆ จากเวอร์ชั่นก่อนๆ คือจังหวะการเล่นที่สมจริงสมจัง มีแผนการเล่นและแท็กติกที่ลงลึกถึงรายละเอียด จากฟุตบอลแบบเด็กๆ ที่เน้นเอามันเข้าว่าเพลย์ฯ หนึ่ง ช่วงนี้ของวินนิ่งกลายเป็นฟุตบอล U-21 ที่เสริมทักษะและการเล่นเป็นระบบเข้าไป บางคนก็เน้นต่อบอลบนพื้นแบบฟุตบอลยุโรป (ซึ่งในวินนิ่งเพลย์ฯ หนึ่งพิสูจน์ชัดแล้วว่าคือหนทางแห่งความพ่ายแพ้) บางคนก็ยังวิ่งสู้ฟัดเป็นฟุตบอลอังกฤษสไตล์วินนิ่งเดิม หรือบางคนก็พ่อเลี้ยงแม่เลี้ยงเป็นฟุตบอลอเมริกาใต้ไปเลยก็มีเหมือนกัน
ช็อตแห่งความทรงจำ
– ถึงแม้วินนิ่งในเพลย์สเตชั่น 3 (หรือที่เราอาจจะคุ้นหูกว่าในชื่อ Pro Evolution Soccer) จะออกมาตั้งแต่ปี 2008 แต่เหตุผลที่วินนิ่งเพลย์ฯ สองยังคงกระพันอยู่ยั้งยืนยงมาถึงทุกวันนี้ได้ คือ เวอร์ชั่นแปลง เวอร์ชั่น Edited ทั้งหลายที่ทำให้เราได้อัพเกรดตัวผู้เล่นกันแบบปีต่อปี วันต่อวัน นาทีต่อนาที ใส่เพลงไทย ไตเติ้ลตัวใหม่ เพิ่มไทยแลนด์ลีก ดิวิชั่น 1 ยันทีมภูมิภาค เรียกได้ว่าตอบสนองทุกความต้องการ
– ความทรงจำของคนเล่นวินนิ่งในยุคนี้จะค่อนข้างกระจายตัวเป็นหย่อมๆ เพราะความหลากหลายของเวอร์ชันดังที่ได้กล่าวมาข้างต้น บางคนเคยเจอเมสซีที่แก้ค่าพลังเว่อร์จนระบบรวน กลายเป็นนักเตะฝีเท้าดาดๆ ไปเลยก็มีเหมือนกัน
– ก่อนเกมใหญ่ ชอบเปิดวินนิ่งมาเล่นคู่นั้นกันเองก่อน หรือไม่ก็ ‘ทำการทดลองทางวิทยาศาสตร์’ ให้คอมฯ บังคับสองทีมนั้นเตะกัน แล้วนั่งดูผล
– ถึงตอนนี้ เราชวนใครเล่นวินนิ่งก็ได้ วินนิ่งเป็นทักษะการเข้าสังคมชนิดหนึ่ง เล่นไม่เป็นถือว่าแหย เล่นเก่งเพื่อนยอมรับ เรียกว่าอยู่ใน Pop Culture เรียบร้อย หนุ่มๆ บางคนลากแฟนสาวมาเล่นเป็นเพื่อนในร้าน เล่นไปเล่นมาแฟนดันเก่งพอจะเอาชนะผู้ชายได้ อายเพิ่มกันไปอีกหลายเท่า
– เคย Edit สร้างทีมตัวเองและพรรคพวกกันใช่ไหมล่ะ
– อย่าบอกว่าจอยไม่ดี พูดจริงก็ดูเหมือนอ้าง อ้างก็ไม่น่าเชื่อถือ ยังไงก็กาก
– เรามีแข่งชิงแชมป์ระดับประเทศกันก็ช่วงนี้เอง
5. Pro Evolution Soccer 2008 – 2014
แพลตฟอร์ม : เพลย์สเตชั่น 3, เอ็กซ์บ็อกซ์ 360, พีซี
ปีที่ออกจำหน่าย : 2007 – 2013
PES 2014 Cover
เมื่อก้าวเข้าสู่ยุคเพลย์ฯ สาม เราคงต้องบอกว่าน่าเสียดายมากที่ด้วยข้อจำกัดหลายๆ ประการทำให้วินนิ่งกลายเป็นเกมที่เล่นกันส่วนตัวภายในบ้านไป เพราะใครก็ตามที่เคยเล่นวินนิ่งตามร้านจะรู้ดีกว่า วินนิ่งเป็นเกมที่จะสนุกเพิ่มขึ้นเป็นสิบเท่า หากได้นั่งอยู่ข้างๆ เพื่อน และสาดสงครามน้ำลายไปพร้อมๆ กัน (อารมณ์ประมาณตอนที่ผู้จัดการทีมชอบเล่นจิตวิทยาออกสื่อ) ทั้งที่หลายอย่างในภาคหลังๆ ของเกมซีรีส์นี้ล้วนเต็มไปด้วยรสชาติน่าลิ้มลอง
เกมภาคหลังๆ ของวินนิ่งหรือ Pro Evolution Soccer พยายามที่จะทำเกมให้มีความสมจริงมากขึ้น ทั้งกราฟิก การเคลื่อนไหว เกมรุก เกมรับ แผนการเล่น เราไม่สามารถเอากองหลังวิ่งเร็วๆ มาเป็นกองหน้า หรือเอากองหน้าบางตัวไปเล่นกองกลางเหมือนอย่างภาคก่อนๆ ได้อีกต่อไป (คืออยากทำก็ทำได้แหละ แต่ไม่เวิร์ก) การส่งบอลก็ละเอียดขึ้น ต้องเน้นน้ำหนัก เน้นทิศทางให้ดี ไม่งั้นพลาดโอกาสทอง ส่วนใครมาสายฟุตบอลชายเดี่ยว นอกจากทริคจะเยอะจนไม่ไหวจะจำแล้ว ยังสามารถเก็บชุด Macro เอาไว้ เล่นทริคต่อเนื่องกันสามสี่ท่าได้ด้วย
ช็อตแห่งความทรงจำ
– ไอ้คนนั้น ตาคนนี้ เหมือนตัวจริงมาก มากจนน่าตกใจ ยิ่งลง patch ของเหล่า editor อิสระทั้งหลาย ยิ่งเหมือน
– ทำไปทำมา Edit Mode สนุกกว่าเล่นเองอีกนะเออ
– ทีมชาติไทยเริ่มมีมาให้เล่นแล้ว แต่ชื่อไม่เหมือน และหน้าตายิ่งไหม่เหมือน อยาก Edit ก็ยังงว่าใครเป็นใคร
– หลายคนรู้สึกว่ามันไม่สนุก แต่ก็ไม่เปลี่ยนไปเล่น FIFA เพราะมือมันจำวิธีบังคับแบบวินนิ่งไปแล้ว
– ถึงจะมีบน X360 แต่ยังไงจอยเพลย์ฯ ก็ถนัดกว่าอยู่ดี – บอกแล้ว มันฝังใน muscle memory
– มักเล่นกันตามบ้านแทนที่จะสิงอยู่ตามร้านเหมือนภาคก่อนๆ ก็ดีไปอย่าง แพ้ได้ไม่ต้องอับอายออกอากาศ
– เริ่มมีการเล่นแบบออนไลน์เป็นครั้งแรกในช่วงนี้
อันที่จริงแล้ว…
– เกมตระกูล Eleven มีชื่อสำหรับจัดจำหน่ายในตะวันตกที่ชวนสับสนอยู่สักหน่อย… ที่จริงก็ไม่หน่อยหรอก ถ้าคัดเอาเฉพาะที่เราชาวไทยคุ้นเคยกัน ก็มีดังนี้
ชื่อในญี่ปุ่น/เอเซีย ชื่อในฝั่งตะวันตก
Super Famicom
Jikyo World Soccer Perfect Eleven
Jikyo World Soccer Fighting Eleven
Playstation
World Soccer Winning Eleven
Winning Eleven 1997
Winning Eleven 3
Winning Eleven 4
World Soccer Jikkyou Winning Eleven 2000: U-23 Medal Heno Chousen
Playstation 2
Winning Eleven 5
Winning Eleven 6
Winning Eleven 7
Winning Eleven 8
Winning Eleven 9
Winning Eleven 10
International Superstar Soccer
International Superstar Soccer Deluxe
Goal Storm
Goal Storm 97
International Superstar Soccer Pro 98
ISS Pro Evolution
ISS Pro Evolution 2
Pro Evolution Soccer (PES)
Pro Evolution Soccer 2
Pro Evolution Soccer 3
Pro Evolution Soccer 4
Pro Evolution Soccer 5
Pro Evolution Soccer 6
จนเมื่อเข้าสู่ยุคเพลย์สเตชั่น 3 และ เอ็กซ์บ็อกซ์ 360 โคนามิก็ตาสว่าง เรียก Winning Eleven และ PES แล้วตามด้วยเลขปี เหมือนกันทั้งคู่ จบ เออ ให้งงตั้งนาน
– จึงมีความเข้าใจแปลก ๆ ว่า “วินนิ่งมันกว่าโปรอีโว” ซึ่งสองเกมมีความต่างกันพอสมควรในยุคเพลย์สเตชั่น เพราะจังหวะ ความเร็วต่าง ๆ มีการปรับแต่งไปบ้างในช่วงการแปลงเกมจากระบบ NTSC ที่ใช้ในญี่ปุ่น ไปเป็น PAL ของยุโรป หรือ NTSC ของอเมริกา แต่ในยุค PS2 นั้นต่างกันน้อยมาก ส่วนยุคปัจจุบันนั้นไม่ต่างกันเลยจ้ะ
– นอกจากตระกูล Eleven โคนามิยังแยกสายไปทำเกมฟุตบอลอีกซีรีส์ ชื่อว่า Jikyo World Soccer หรือชื่อฝรั่งว่า International Superstar Soccer (ไม่มี Pro ห้อยท้าย) เป็นฟุตบอลแบบสมจริงน้อยกว่า โม้กว่า พัฒนาโดยอีกทีมหนึ่ง แต่แป้ก แป้กมาก (ใครเคยหลงซื้อเกมฟุตบอลปกคาร์ลอส วัลเดอราม่า หรือไม่ก็ฟาบริซิโอ ราวาเนลลี สมัยเพลย์ฯหนึ่ง นั่นล่ะ ไอ้เกมกากนั่นล่ะ) ดื้อทำมาได้ห้าหกภาค ก็ม้วนเสื่อไปในปี 2002
